DİYARBAKIR – İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi Kayıp Komitesi, 17-31 Mayıs Memleketler arası Gözaltında Kayıplara Karşı Uğraş Haftası’na ait basın toplantısı düzenledi. Dernek binasında yapılan basın toplantısında konuşan Kayıp Kurulu Üyesi Fırat Akdeniz, İHD tarafından 1995 yılından beri “17-31 Mayıs Memleketler arası Gözaltında Kayıplara Karşı Gayret Haftası” kapsamında çeşitli anma aktiflikleri ile gözaltında zorla kaybettirilen kayıpların akıbetinin ortaya çıkarılmasını talep ettiklerini söyledi.
‘ZORLA KAYBETME İNSANLIK SUÇUDUR’
Hafıza Merkezi ve İHD’nin bilgilerine nazaran, Türkiye’de yüklü olarak 1980-2001 yılları ortasında olmak üzere bin 388 kişinin kolluk güçleri ve ona bağlı paramiliter ögeler tarafından zorla kaybettirildiğini söyleyen Akdeniz, gerçek sayıların bunun çok üzerinde olduğuna dikkat çekti. Akdeniz, “Aynı periyot içerisinde ayrıyeten binlerce faili meçhul siyasi cinayetler işlendi. Bu periyodun askeri, idari ve siyasi sorumluları hiçbir vakit gerçek manada soruşturulmadı, yargılanamadı ve hukuk önünde hesap verilmedi. Zorla kaybetme insanlığa karşı işlenmiş bir kabahattir. Hiçbir savaş münasebeti, savaş ilanı, iç siyasi istikrarsızlık ya da fevkalâde haller zorla kaybedilmeleri haklı çıkarmaz. Birleşmiş Milletler Zorla Kaybedilmelere Karşı Herkesin Korunmasına Dair Bildirisi devletlerin sorumluluklarını net bir formda hatırlatmaktadır” dedi.
1990’lı yıllarda bölgede ağır bir çatışma halinin yaşandığını kaydeden Akdeniz, “Bu çatışmalı sürecin en ağır bedelini tekrar sivil yurttaşlarımız yaşadı. Binlerce insanımızın vücudu bu alanlarda bulunan toplu mezarlarda olduğunu biliyoruz. Toplu mezarlarının büyük bir kısmının İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesinin teşebbüsüyle Kulp’un Bağcılar ve Alaca köylerinde, Lice’de, Batman’da Siirt’te ve bölgenin başka yerlerinde açılan toplu mezarlardan buna acı bir halde şahit olduk” diye konuştu.
‘FAİLLER YARGI ÖNÜNDE HESAP VERSİN’
Akdeniz, 17-31 Mayıs Memleketler arası Gözaltında Kayıplara Karşı Uğraş Haftası nedeniyle taleplerini şöyle sıraladı:
“Her şeyden evvel zorla kaybettirilenlerin akıbetleri ortaya çıkarılmalı ve zorla kaybedilenlerin bulunması, faili meçhul cinayetler sonucu katledilenlerin faillerinin ortaya çıkarılması için devletin tüm arşivlerini açması gerekmektedir.
– Toplu mezarların Minnesota Protokolü çerçevesinde yöntemine uygun açılması ve faillerin yargı önünde hesap vermesi sağlanmalı.
– Hükümeti, ‘BM Bireylerin Gözaltında Kayıptan Korunmaları ile İlgili Memleketler arası Sözleşme’yi imzalamaya ve mukavele gereklerini yerine getirmeye davet ediyoruz.
– Türkiye’nin Memleketler arası Ceza Mahkemesini kuran Roma Statüsüne taraf olması gerektiğini hatırlatıyoruz.
– İçinde bulunduğunuz vakit diliminde en son Cemil Kırbayır belgesinde olduğu üzere geçmişte yaşanmış birçok katliam ve kayıp davaları maalesef bugün zamanaşımına uğramış durumdadır. Yargı mensuplarını, sistematik cezasızlık siyasetinden vazgeçmeye ve milletlerarası dokümanlara nazaran insanlık cürmü olan tüm kayıp olayları konusunda faal bir yargılama yürütmeye, memleketler arası kontratlar uyarınca bu kabahatler için zamanaşımı kararlarını dikkate almamaya çağırıyoruz.
– Bu topraklarda bir daha misal acıların yaşanmaması, hakikatlerin ortaya çıkarılması ve toplumsal barışın tesisi için ‘Geçmişle Yüzleşme ve Hakikatleri Araştırma Komisyonu’ kurulmasını talep ediyoruz.” (DUVAR)
