ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesi araştırmacılarının önderliğindeki 11 ülkeden 57 bilim beşerinin oluşturduğu grup tıpkı yapıya Bedava Slot Oyunları gömülen insanlardan elde ettikleri Neolitik periyoda ilişkin antik DNA tahlilleriyle eski topluluklarda kan bağından farklı sosyal akrabalık tiplerinin de olabileceğini ortaya çıkardı
Araştırmacıların çalışmanın sonuçlarına yer verdikleri Neolitik Anadolu’daki antik genomlar çeşitli akrabalık örüntülerinin bir ortada var olduğunu gösteriyor başlıklı makaleleri Current Biology mecmuasının son sayısında dün yayımlandı Deneysel süreçleri ve data tahlilleri Ankara’da gerçekleştirilen çalışma NEOGENE isimli Avrupa Araştırma Kurulu projesi ile bir TÜBİTAK projesi kapsamında gerçekleştirildi Araştırmanın yürütücüleri ortasında ODTÜ’den evrimsel biyolog Mehmet Somel arkeolog Çiğdem Atakuman ve bilgisayar bilimci Elif Sürer Hacettepe Üniversitesinden ise popülasyon genetikçisi Füsun Özer ve antropolog Yılmaz Selim Erdal yer alıyor
Araştırmacıların verdiği bilgilere nazaran tarihin birinci köylerini kuran Orta Doğu halkları için konut yalnızca yaşayanlar için inşa edilmiş bir yer değildi Bu beşerler hayatını yitiren bireyleri konutların içine ya da etrafına açtıkları çukurlara defnediyor onlarla birlikte yaşamaya devam ediyordu Bu gelenek arkeolojide uzun vakittir bilinse de birebir bina içine gömülen bireyler ortasında nasıl bir toplumsal ilgi olduğu bilinmiyordu Yaygın varsayım Neolitik konutlarda yaşayan kümelerin birbirlerine kan bağıyla bağlı aile bireylerinden oluştuğu ve bu meskenlere gömülenlerin akraba olduğu istikametindeydi Lakin yapılan son çalışma bu kümelerin kan bağı olmayan bireylerden oluşabileceğini ortaya koydu
. ‘AYNI KONUT İÇİNE GÖMÜLMÜŞ BEŞERLER ORTASINDA BİYOLOJİK AKRABALIĞIN ÇOK AZ OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI’
ODTÜ Biyolojik Bilimler Kısmı Öğretim Üyesi Prof Dr Mehmet Somel yayımlanan Neolitik Anadolu’daki antik genomlar çeşitli akrabalık örüntülerinin bir ortada var olduğunu gösteriyor başlıklı makalelerine ait Bazı yerleşimlerde hanelerin içlerinde sıklıkla yakın kan bağı olan bireylerin gömüldüğünü gördük Örnek olarak günümüzden yaklaşık 10 bin yıl öncesine tarihlenen avcı toplayıcı hayat biçimini sürdüren lakin geçimini evcilleşmiş bitki ve hayvanlarla destekleyen Aşıklı Höyük Aksaray ve Boncuklu Höyük Konya insanlarında ulaşılan sonuçlar tıpkı yapıya gömülmüş bireylerin çoğunlukla kardeş ya da ebeveyn çocuk olduklarını gösterdi Fakat bu durum her yerde birebir değildi Daha şaşırtan bulgular Çatalhöyük Konya ve Barcın Höyük Bursa köylerinden elde edildi Bu iki yerleşim tarımın ağırlaştığı ve köylerin büyüdüğü bir periyoda günümüzden yaklaşık 8 bin 500 yıl öncesine tarihleniyor Bu köylerde özellikle çocukların ve bebeklerin kemiklerinden DNA elde etmeyi başardık Enteresan biçimde tıpkı konut içine yahut etrafına gömülmüş beşerler ortasında biyolojik akrabalığın çok ender olduğu ortaya çıktı dedi
‘O TOPLUMLARI BİR ORTADA TUTANIN KAN BAĞI OLMADIĞINI GENETİK BİLGİLERLE DESTEKLEDİK’
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Kısmı Tabip Öğretim Üyesi Füsun Özer araştırma sonuçlarının eski insan topluluklarında kan bağından farklı sosyal akrabalık çeşitlerinin de olabileceğini gösterdiğini belirtti Özer Bu çalışma ile Neolitik devirde ailelerin yalnızca kan bağı üzerinden değil hane kümeleri oluşturabileceği gösterilmiş oldu Anlıyoruz ki kan bağı olmadan da birbirleriyle birlikte birebir konutta yaşamış olabilirler Günümüz toplumunda temel yapı taşı birbirine kan bağıyla bağlı bireylerden oluşan ailelerdir Lakin arkeologlar birinci tarımcı toplumlarda hane kümesinin kan bağı olmadığı halde birbirleriyle aile üzere olabilen şahıslardan oluşabileceğini iddia ediyordu Bu çalışma ile o toplumları bir ortada tutanın kan bağı olmadığını bunun yerine toplumun ortaklaşma ve paylaşım kültürü çerçevesinde birlikte hareket edebilen bireylerden oluşmuş olabileceğini genetik datalarla desteklemiş oluyoruz sözlerini kullandı
. ‘TOPLUMSAL ÖRGÜTLENMENİN SALT BİYOLOJİK AKRABALIK ÜZERİNE ŞURASI OLMAYABİLECEĞİ ÇIKARIMINA ULAŞTIK’
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Kısım Öğretim Üyesi Prof Dr Yılmaz Selim Erdal ise Boncuklu Höyük’te birebir mezara gömülü bir bayanla yeni doğan bebek ortasında hiçbir biyolojik akrabalık bulunmadığını belirterek Çatalhöyük ve Barcın’da tıpkı binaya gömülü çocukların birçoğunun biyolojik olarak tıpkı aileden geldiklerini gösteren hiçbir ispat da yoktu Çatalhöyük Barcın ve muhtemelen öteki Neolitik topluluklarda toplumsal örgütlenmenin salt biyolojik akrabalık üzerine heyeti olmayabileceği çıkarımına ulaştık Çatalhöyük üzere büyük nüfuslu yerleşimlerin yüzyıllar boyunca eşitlikçi bir kültürü korumuş olmalarını bu cins toplumsal akrabalık bağlarına borçlu olabilirler diye konuştu
‘DNA BİLGİLERİNİ AKRABALIK KESTİRİMİ İÇİN KULLANDIK’
ODTÜ Enformatik Enstitüsü’nden bilgisayar bilimci Tabip Öğretim Üyesi Elif Sürer Bugüne kadar antik DNA çoğunlukla insan hareketliliğini incelemek için kullanıldı Burada ise DNA bilgilerini akrabalık iddiası için kullandık Yürüttüğümüz simülasyonlarla akrabalık düzeyini yanlışsız kestirim ettiğimizi belirleyebildik Çalışma geçmiş gelenekleri deşifre etmemize imkan sağladı dedi
ODTÜ Yerleşim Arkeolojisi Öğretim Üyesi Doç Dr Çiğdem Atakuman da Devam eden çalışmalarımızın sonuçları tarihî perspektifte insan toplumsal davranışını tüm çeşitliliğiyle anlamamıza imkan verecek bir dönüm noktası olabilir Çalışma genişletildiğinde tarih kitaplarında Neolitik periyottaki toplumsal hayata ait çok daha kapsamlı datalara yer verilebilecek Daha yeni başlıyoruz sözlerini kullandı
Doktorasını ODTÜ’de tamamlayan makalenin birinci müellifi Reyhan Yaka DNA tahlillerine ait Kemikler çok eski ve içindeki genetik bilgiyi taşıyan moleküller vakit içinde epey bozulmuş Bu nedenle tahlil edilenlerin yalnızca üçte birinin DNA’sını çıkarabildik bilgisini verdi AA
