Bakırköy 46. Asliye Ceza Mahkemesi, Edirne’de tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’a ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ten verilen 3 yıl 6 aylık cezanın gerekçeli kararını açıkladı.
Kararda, “Mahkememizdeki belge açısından sanık, savunmasında açılan tüm davalarında kendisine yöneltilen suçlamaların tabir özgürlüğü hakkına müdahale teşkil ettiğini, milletvekili olarak vazife yaptığı müddette Anayasa’nın 83. hususunun birinci fıkrasının milletvekillerine sorumsuzluk ve dokunulmazlık muhafazasını verdiğini, yani Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) tabir ettikleri görüşler nedeniyle cezalandırılamayacaklarının öngörüldüğünü ve tekrar milletvekillerinin fikirlerinin içeriğini Meclis dışında tekrarladığı ve yaydığı durumların da bu muhafaza kapsamında olduğunu kaydetmiştir” denildi.
Üzerine atılı hareketin Türk Ceza Kanunu’nda kabahat tipi olarak bulunduğu ve karşılığında ceza öngörülen hata olduğu tespitine yer verilen gerekçeli kararda, Demirtaş’ın dava konusu konuşması ile ilgili olarak mahkemede 9 duruşma yapıldığı, bunların 7’sinin birebir hakim tarafından yürütüldüğü söz edildi.
‘SİYASİ TARTIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜ MUTLAK DEĞİLDİR’
Selahattin Demirtaş’ın şahsen mahkemede hazır bulunma taleplerinin tekraren mahkeme tarafından kabul edilmesine karşın sanığın türlü mazeretlerle duruşmaya katılmadığı, yargılama süreci boyunca sanığın argümanı tarafında bir savunmada bulunmadığı öne sürülen kararda, dava konusu konuşmanın milletvekilliği misyonu müddetince, ‘suç’ tarihinden evvel söz edilip edilmediği, Meclis’te yahut Meclis çalışmalarında ileri sürdüğü (alıntı yapmak suretiyle) tıpkı sözler olup olmadığı konusunda savunması soyut kalmakla birlikte bu mevzuda rastgele somut bir kanıtı de sunamadığı kaydedildi.
Milletvekillerinin misyon mühletleri boyunca seçmeni temsil edip onların çıkarlarını savunduğuna yer verilen gerekçeli kararda, şu tabirlere yer verildi:
“Milletvekilinin siyasi görüşlerini söz etme özgürlüğü elbette garanti altında olmalıdır. Lakin siyasi tartışma özgürlüğü, mutlak değildir. Söz özgürlüğü kapsamında ele alınmalıdır. Neticeten konusu kabahat teşkil eden hareketler dokunulmazlık zırhına tabi değildir. Gerçekten anayasal müdafaa, milletvekiline kişisel olarak değil, Meclis’e ve Meclis’teki çalışmalarında sıkıntısız formda yürütebilmesi için garanti sağlayan ayrıcalıktır. Bu açıdan sanık müdafilerinin sunmuş olduğu açıklamalar her ne kadar Meclis çalışmalarında emsal sözler kullanıldığı savında bulunmuş iseler de bu açıklamaların dava konusu konuşma içeriği ile birebir aynı olmadığından sanığın aksiyonun Anayasa 83/1 fıkrası kapsamında yasama bağışıklığı ile korunması mümkün değildir.”
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YOKLUĞU HALİNDE DEMOKRATİK TOPLUMDAN KELAM EDİLEMEZ, ANCAK…’
Gerekçeli kararda, Demirtaş’ın iddianameye bahis edilen konuşmayı kendisinin yaptığını ikrar ettiği lakin Cumhurbaşkanı ve Başbakanın şahsını gaye almadığını, hükümete yönelik tenkitlerini yaptığını savunduğu aktarılarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) nazaran tabir özgürlüğünün yokluğu halinde demokratik bir toplumdan kelam edilemeyeceği fakat tabir özgürlüğünün de mutlak ve sınırsız olmadığı, bu hak kullanılırken bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal edecek tavır ve davranışlardan kaçınılmasının hem ulusal hem de memleketler arası mevzuatlarda yer aldığı kaydedildi.
‘CUMHURBAŞKANI, TÜRK MİLLETİNİN BİRLİĞİNİ TEMSİL EDER’
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 5 Kasım 2018 tarihli bir kararında, “Cumhurbaşkanına hakaret” cürmünün yasal ögelerinin oluşup oluşmadığına ait detaylı değerlendirmelerin yapıldığı anlatılan gerekçeli kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na nazaran, Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Bu nedenledir ki ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ cürmü, şahıslara ve onura karşı cürümler içerisinde değil, devlete karşı işlenmiş hatalar kısmında düzenlenerek devleti temsil eden Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığının korunması amaçlanmıştır. Devlete karşı işlenen kabahatlerden bir kısmının gerçek mağdurunun makamı temsil eden gerçek kişi olmakla birlikte, devlete ait türel faydanın korunması, şahsa göre daha üstün tutulmuştur.”
Kararda, iftira, küfür, onur, onur ve saygınlığı zedeleyici beyanlar, müstehcen içerikli kelam, yazı, fotoğraf ve açıklamalar, savaş kışkırtıcılığı, hukuk tertibini cebir yoluyla değiştirmeye yönelen nefret, ayrımcılık, düşmanlık ile şiddet yaratmaya yönelik bulunan sözlerin niyet özgürlüğü bağlamında tüzel muhafaza görmediği ve cürüm sayılmak suretiyle ceza yaptırımlarına bağlandığı bildirildi.
‘İFADELERDE KÜÇÜLTÜCÜ, İNCİTİCİ, ABARTILI KELAMLARDAN KAÇINMALI’
Mahkeme, gerekçeli kararında şu değerlendirmelere yer verdi:
“Bir hareketin hukuk nizamı tarafından cezalandırılmaması için, tenkit hak ve vazifesi berbata kullanmamalı, sözlerde küçültücü, incitici, abartılı kelamlardan kaçınılmalıdır. Sayılan ögelerden birinin olması halinde haber verme ve tenkit hakkından kelam edilmeyecek ve aksiyon hukuka alışılmamış olacaktır. Politikler, üst seviye bürokratlar ile kamuya mal olmuş şahıslar, başka insanlara göre ağır tenkitlere daha fazla katlanmak zorunda oldukları demokratik toplumlarda kabul edilmektedir. Fakat hakarete hiçbir kimse katlanamaz. Tabir hürriyeti bakımından tenkit ile hakaret başka ayrı kıymetlendirilmesi gereklidir. Kaba sövme hiçbir şartta tenkit olarak kabul edilemez.”
Demirtaş’ın katılanları açıkça amaç aldığı konuşmasında katılanlara yönelik kelamlarının muhatapların onur, erdem ve saygınlığını tereddütsüz bir biçimde rencide edecek nitelikte olduğu tespitinde bulunulan kararda, yapılan yargılamada hakaret cürmünün ögeleri oluştuğu kanaatine varıldığı kaydedildi.
‘ÇIRPINIYORLAR’ DEMİŞTİ
Demirtaş, 24 Aralık 2015 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda Rusya dönüşü yaptığı açıklamada, “Avrupa’da Paris’teki konferansta koridor koridor Putin ve Lavrov’la karşılaşıp bir imaj verebilmek için çırpındılar. Hala Dışişleri Bakanı yahut Cumhurbaşkanı, Rusya ile temas kurabilmek için bir telefon görüşmesi yapabilmek için çırpınıyor. Madem bu kadar hakikat bir iş yaptınız, madem bunun gerisindesiniz, o vakit unsurlu durun, dik durun. Zira yaptıkları kusurun farkındalar” demişti.
Bunun üzerine başlatılan soruşturmada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Demirtaş’ın soruşturmaya bahis kelamlarına ait bir şikayetinin bulunmadığı, birtakım vatandaşların şikayeti üzerine soruşturmanın başlatıldığı ortaya çıkmıştı.
Mahkeme, 22 Mart tarihinde yapılan duruşmada, Selahattin Demirtaş’ı, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” hatasından 3,5 yıl mahpus cezasına çarptırmıştı. (AA-HABER MERKEZİ)
