Derya Erkenci: Hesaplaşmalar herkesi meraklandırır

Gül Er

Hikayeleri ile tanıdığımız Derya Erkenci uzunca bir ortanın akabinde birinci romanı ‘İmkânsız Bir urfa escort Liste’ ile okurlarının karşısına çıkıyor Doğan Kitap tarafından yayımlanan roman aşkın ayrılığın listelerin anımsamanın ve dirilişin sürprizli öyküsüne davet ediyor bizleri 12 Eylül sonrası süregelen 40 yıllık bir devirde yerlerin uşak escort karakterlerin ruh hallerinin ortasında dolaştırırken sürükleyici ve içten bir üslupla kendine bağlıyor Derya Erkenci okurlara gizemli bir listenin rehberliğinde eski sevgilinin peşine düşülen art planında İstanbul u izlediğimiz sırlar ve van escort dehlizlerle dolu bir aile trajedisi sunuyor Kitabın kahramanı Mert Zamangil in arınma seyahatine eşlik eden yabancılaşma hissini anlatırken gündelik koşuşturmaların beşere âlâ gelen bildik dokusunu da ustalıkla işliyor

Derya Erkenci ile ‘İmkânsız Bir Liste’yi konuştuk

Sizi evvelden yayımlanan hikayelerinizden biliyorduk lakin ‘İmkânsız Bir Liste’ bir birinci roman Öncelikle bu nasıl hissettiriyor

Her şeyden evvel romanı tasarlamak yazmak ve bitirmek derin bir rahatlık ve memnunluk duygusu verdi Fikirsel olarak 15 yazma süreci olarak da 4 yıllık bir devrin sonuydu bu İstediğimi yapabilmiş müellif olarak tatmin olmuştum Sanırım bütün romancıların dileği da budur yazdığından şad olmak Yalnızca müellifin kendi içinde yaşadığı öbür kimseyi ilgilendirmeyen kapalı bir doygunluktan bahsediyorum Yalnız bu ruh hali uzun sürmüyor natürel Memnunluk hissi çok kısa bir müddet sonra yerini kitabı okurla buluşturma sürecinin tasalarına bırakıyor Sanki kimler okuyacak Dostlar okuyacak mı Sevecekler mi Onaylanma beğenilme dilekleri da muharriri heyecanlandıran geliştiren hisler Esasen sonra çabucak yazacağın yeni roman üzerine düşünmeye başlıyorsun

‘ÖNCEDEN YAZDIĞINIZ HER ŞEY BİR SONRAKİ İÇİN DENEYİMDİR’

Yazarlığa dair merak edilen ve çokça yorumlanan durumlardan birisi hikâyecilikten romancılığa geçiş Hakikaten bu türlü bir geçiş var mı bir müellifin büyüyüp gelişmesi mi bu sıçrama yoksa bu ikisi çok öteki şeyler mi

Nasıl kısa sinema çekmek uzun metraj çekmek için bir kademe değilse hikaye yazmak da romancılığa geçiş için bir basamak değil Yalnızca bir cinste yazan ya da her iki cinste de eser veren bir sürü müellif var Bu müellifin tercihleriyle bazen de metnin sizi nereye götürdüğüyle ilgili Bunun yanında hikâyeci geçmişim romancılığımı olumlu etkilememiştir de diyemem Evvelce yazdığınız her şey bir sonraki için tecrübedir Romanımın kahramanı Mert Zamangil defterinin ortasında 17 unsurluk bir liste bulur Listedeki akışı takip ederek eski sevgilisi Hande ye ulaşmak ister Çıktığı içsel ve fizikî seyahat onu tuhaflıklar sürprizlerle dolu bir geçmiş hesaplaşmasına sürükler Ben bu kurguyu uzun soluklu bir metinle romanla anlatmak istedim Düşündüğüm her şeyi dilediğim üzere yazabilmek için metnin uzunluğunun uzun olması gerekiyordu

Kelam konusu hafıza olunca hesaplaşmalar kaçınılmaz oluyor Bu kitapta da bunu çokça görüyoruz Neden bu türlü bir hesaplaşmaya girmek istediniz

Hepimizin geçmişte kalmış hayal kırıklıkları irili ufaklı travmaları sırları var İçten içe bunları hatırlamak üzerlerine düşünmek ve ruhumuzdaki yüklerinden kurtulmak isteriz Lakin bunu çok azımız sahiden becerebilir Yüzleşmek hesaplaşmak muhatabın olan bireyleri o noktaya getirmek çok zordur Kaldı ki hesaplaşmalar gizemli ilgi cazip hatta acı verse de eğlencelidirler Tekdüze hayatlarımıza mana katarlar Sarsıcıdırlar bizi bir kesim da olsa değiştirirler Tıpkı edebiyat üzere Yazmak ve okumak bize geçmiş üzerine düşünmek ve onunla hesaplaşmak için yürek verir Muharrirler gerçek hayatta imkânsız olan yüzleşmeleri cesurca getirip önümüze koyarlar Hesaplaşmalar herkesi meraklandırır Güçlü bir bilgi insanı özgürleştiren bir durum vardır orada

‘DAHA EVVEL HİÇ ANLATILMAMIŞ HİSLERLE İLGİLENİYORUM’

Kitabı okurken direkt tek sözle tanımı mümkün olmayan beşere has katmanlı pek çok duyguyu tanım ettiğinize şahit oluyor aslında okur Hisler ve onları tanım ediş biçiminiz bu kitabın benim için en ön plana çıkan şeyiydi Bu mevzuda ne söylersiniz Buna dair bir çabanız var mıydı

Histen duyguya geçişler ruh halimizi değiştirir Bunu birtakım hassas beşerler çok daha şiddetli yaşarlar Bazıları için acı ve sevinç ortasında karanlık bir uçurum vardır Her duyguyu dorukta yaşamak yorucudur Mert Zamangil bu tip bir karakter Yükselişleri ve düşüşleri çok sert keskin Daima tanımlamak hislerinin ismini koymak istiyor Bu halde hayatına bir mana katabileceğini düşünüyor Daha evvel hiç anlatılmamış el değmemiş hislerle ilgileniyorum Onları tanım etmek daha derine indiğimi hissettiriyor yeni kapılar açıyor Şuur akışımıza girip çıkan bütün o tuhaf ve yabancı hislerde gizemli bir taraf var Doğal kimi şeyleri yazarak anlatmak neredeyse imkânsız Yüz yıl evvel muharrirlerin ilgi alanında olmayan bir sürü his günümüz çağdaş edebiyatının konusu Bugün tanım edemediğimiz hisleri de yeni jenerasyon müellifler anlatacaklar

Bir yandan kitabın baş karakteri Mert Zamangil in kendi varlığını hissetmek ile ilgili verdiği bir hesaplaşma da kelam konusu Bu var oluş sıkıntısına sizin yaklaşımınız nedir

Dünyanın en trajik kıssası hayat dediğimiz şey Çıplak ve güçsüz gelip bir gün tekrar birebir zavallılıkla ayrıldığımız bir yer burası Ömrün sonlu olduğunu biliyoruz ancak bu bilgiyle uzlaşamıyoruz Vakitle hiç bitmeyen bir didişmemiz var İnanç yazgı mevt sevgi arınma ve diriliş üzere kavramlar ortasında çok geziniyor müellif Mert Zamangil Herkes üzere keyifli olmak istiyor Yalnızca memnun insanların hayatlarını manalı kılabildiklerini düşünüyor Geçmişin acılarıyla örülmüş bir hayatın da uğruna yaşamaya kıymet olduğunun farkına varıyor Başına gelen bütün tuhaflıklara karşın varoluşun cevaplarını daima hayatın içinde arıyor Aslında kitaptaki Aysun karakteri sorunuzun cevabını veriyor Bence hayatın sırrı falan yok Hepimiz insanız yaşıyoruz ve her şeyi biz yapıyoruz Güzel ya da acı tesadüfler var yalnızca

Tıpkı vakitte sinema ve fotoğraf ile de yakından ilgilisiniz yıllardır Bir seferinde fotoğraf çekmenin tek kişilik bir hareket olduğundan bahsetmiştiniz Birebir şeyi yazmaya dair de düşünüyor musunuz Nasıl bir yazma pratiğiniz var Kalabalık bir ortamda yazabilir misiniz yoksa mutlak sessizliğe mi muhtaçlık duyarsınız mesela

Kitabın neredeyse tamamını İstanbul daki kütüphanelerde işliklerde çay bahçelerinde ve pastanelerde yazdım Bunu söylemeyi çok seviyorum Yakınımda tıpkı benim üzere sessizce çalışan diğer insanların olması yazarken rahat ve inançta hissetmeme neden oldu Ancak doğal her vakit bu halde yazamayabilirim de Evet yazmak da tıpkı fotoğraf çekmek üzere tek kişilik bir hareket Orada yalnızca size yer var Yerin ya da kalabalığın kıymeti yok tek başınasınız Ben vakit zaman dikkat dağıtacak şeylere gereksinim duyan bir müellifim Açık lakin sesi kısık bir televizyon uzaktan gelen çamaşır makinesi sesi ya da yanı başımda havadan sudan konuşan beşerler beni rahatlatabilir Tabiatta sessizlikte hoş görüntüler karşısında çoklukla tıkanırım yazamam

‘LİSTELER BİZİ VAR OLDUĞUMUZA İKNA EDER’

Liste yapma alışkanlığı bilim dünyasında bir hastalık olarak da tanımlanıyor ve takıntılı kişilik bozukluğu hatta şizofreni rahatsızlığı üzere pek çok şeye yoran araştırmalar var bu durumu Siz bir liste fikri üzerinden ilerlerken karakterinize böylesi roller biçtiniz mi hiç

Romanda liste yapma alışkanlığı yıllar evvel ölen asker kökenli babadan kalan bir miras Ailede herkes liste yapıyor Listeler Mert için hem baskıyı zorbalığı hem de umudu hayalleri ve geleceği simgeliyor Liste takıntısı bizi çıldırtabilir lakin hayatımıza nizam ve memnunluk da getirebilir Listelemek yazının icadından bile evvel fikirlerde başlamış bir hareket Hayatta hiçbir şey yazmaya muhtaçlık duymayan beşerler bile kolay listeler yaparlar Umberto Eco tariflerin benzetmelerin yetersiz kaldığı yerde listelerin devreye girdiğinden bahseder Örneğin âşıklar hislerini layığıyla tabir edemediklerinde sevgilinin özelliklerini listelerler Rahatlamak için saçların gözlerin kelamların ne hoş diye uzunca bir liste hazırlamaya girişirler Eşyaların olayların hislerin bir dökümüdür liste Bizi var olduğumuza ikna eder