Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, The Economist mecmuası için yazdığı makalede ‘NATO’ tartışmalarını kıymetlendirdi. Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği talebine olumsuz oy kullanma halinin sürdüğünü vurgulayan Erdoğan, ” İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik tasaları ve hassasiyetleri konusunda göstereceği hal Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyecektir” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yazısı şöyle:
SİHA’LARI HATIRLATTI
Ukrayna’daki savaş, kurallar temelinde işleyen milletlerarası nizam, büyük güç rekabeti ve Avro-Atlantik güvenliği konusundaki yaygın inanışlara meydan okudu. Yaşanan süreç tıpkı vakitte tarihin en büyük askeri ittifakı olan NATO’yu tekrar ayağa kaldırdı.
Türkiye 70 yıldır NATO’nun gururlu ve vazgeçilmez bir üyesi olmuştur. Ülkemiz, özgürlük ve demokrasiyi savunmak için Kore’ye asker göndermesinin akabinde 1952 yılında ittifaka katılmıştır. Soğuk Savaş devrinde ve sonrasında Türkiye, Ortadoğu, Kafkasya ve Karadeniz bölgelerinde istikrar sağlayıcı ve olumlu bir aktör olmuştur. Türk askeri de NATO misyonları kapsamında Kosova’dan Afganistan’a kadar dünyanın birçok bölgesine gitmiştir.
Tıpkı vakitte ülkemiz savunma sanayiine milyarlarca dolar yatırım yaparak savunma kapasitesini güçlendirmiştir. Bu ek kapasite sayesinde ortaya konan eserler Ukrayna’nın da içinde olduğu farklı savaş bölgelerinde değerli tesirler yaratmıştır.
Türkiye’nin bu artan kapasitesi NATO’nun dayanıklılığına ve gücüne katkı sunmuştur. Ortaklarımız Türkiye’nin, NATO’nun kolektif güvenlik misyonuna sunduğu katkıyı her vakit takdir etseler de kendi güvenlikleri tehdit altında olmadığı vakitlerde bu katkıyı acilen unutmuştur. Türkiye’nin kıymetini sırf (Balkanlar’da yaşanan kriz gibi) karışıklık periyotlarında hatırlayan paydaşlarımız, Türkiye olmadan uzun vadeli istikrarın sağlanabileceği hülyasına kapılmış; bu nedenle tehdidin savuşturulmasının akabinde jeopolitik gerçekleri ve bölgede ortaya çıkması beklenen tehditleri gözardı etmiştir. Kuşkusuz bu hülyaları, yaşanan milletlerarası krizler sonucunda daima kısa sürmüştür.
‘DEMODE ÖRGÜT’
Son yıllarda milletlerarası barış ve güvenliğin karşı karşıya olduğu tehditlerin değişime uğraması birçoklarının NATO’yu artık fonksiyonunu tamamlamış ve “demode” bir örgüt olarak nitelemesine yol açmıştı. Hatta Emmanuel Macron 2019’da ittifakın “beyin ölümü” yaşadığını söylemiştir. Tıpkı bölümler Türkiye’nin de bu örgütteki rolünü sorgular olmuştu. Harikulâde bir hayalperestlik ile çok bir stratejik miyopluk sonucu ortaya çıkan bu hal NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi.
Buna karşın Türkiye, kimi üye ülkelerin öngörüsüz ve yer yer sorumsuzca hallerini NATO’ya mal etmedi. Tersine NATO’nun ehemmiyetini vurgulayarak, üye ülkelere (NATO’nun misyonunu yeni tehditleri içerecek formda güncellemek ve örgütü yeni jeopolitik ve global sınamalar karşısında daha değerli kılmak gibi) adımları atmaları davetinde bulunduk. Türkiye’nin bu daveti giderek istikrarsızlaşan memleketler arası sisteme karşı aldığı konum ile paralellik taşıyordu.
Bu açıdan Türkiye, tıpkı öteki memleketler arası örgütler üzere NATO’nun da yeni güvenlik tehditlerine karşı kimi ıslahatlar yapması gerektiğini savundu. Bilhassa terör tehdidi konusunda (birçok üye ülkenin direkt gaye alınmasına rağmen) kolektif güvenlik noktasında kâfi adım atılmaması, hem güvenlik işbirliğini zedeliyor hem de NATO ülkelerinin kamuoylarında örgüte yönelik derin bir güvensizlik oluşturuyordu.
Türkiye bu durumu katıldığı tüm NATO tepelerinde vurguladı ve terörle uğraşın dönüşüm geçirmesi için memleketler arası işbirliğinin elzem olduğunu söz etti. Bu kapsamda NATO’nun terör örgütleriyle uğraş ederken istihbari ve askeri mevzularda daha güçlü işbirliği içinde olmasını dilek ettik. Bunun sırf terör akınlarının engellenmesi açısından değil, birebir vakitte NATO hudutları içinde terörün finansmanı ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi konusunda gündeme getirdik.
‘EN DOĞAL HAKKIMIZ’
Tıpkı halde Türkiye’nin etrafında iç savaşlar yaşanırken NATO’dan birtakım legal ve gerekli taleplerde bulunduk. Hudutlarımızın ve hava alanımızın güvenliğini sağlamak ve II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası bölgede ortaya çıkarken ‘insani güvenlik’ için bu taleplerde bulunduk. Bu mevzularda büyük ölçüde yalnız bırakılan ülkemiz, bu krizlerle tek başına çaba etti ve bu gayrette büyük bedel ödedi. Halbuki ki bu krizler konusunda NATO bünyesinde atılacak adımlar bundan sonraki devirde NATO’nun sonlarında yaşanacak başka çatışma ve krizlerle çaba konusunda da örgütü hazırlayabilirdi.
Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan durum Türkiye’nin beklenti ve davetlerinin ne kadar yerinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu periyotta çatışmalar önemli yıkıma neden olurken Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunun farkına varan birtakım üye ülkeler, geçmişte yaptığımız kimi atılımların ne kadar yerinde olduğunu gördü. Hakikaten de Türkiye, NATO üyelerine gelecekte karşı karşıya kalınacak jeopolitik sınamalara hazırlıklı olmaları gerektiğini söylerken haklıydı. NATO’nun kıymetsiz olduğunu savunanlara karşı örgütün ehemmiyetinin giderek artacağını söylemekte de mutlaka haklıydık.
NATO için Türkiye’nin ne kadar kıymetli ve kritik bir ülke olduğu bütün üyelerce tekrar kabul edilirken, birtakım üyelerin Türkiye’ye yönelen kimi tehditleri tam olarak takdir edememesi bahtsız bir durumdur. Türkiye’ye nazaran İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğe kabulü, kendi güvenliği ve örgütün geleceği açısından riskler barındırmaktadır. 5. Husus uyarınca NATO’nun en büyük ikinci ordusunun yardımına koşmasını bekleyen bu ülkelerin, AB ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır.
Türkiye aday ülkelerden tüm terör örgütlerinin faaliyetlerini durdurmalarını ve mensuplarını Türkiye’ye iade etmelerini istemektedir. Bu ülkelerin makamlarıyla açık ispatlar paylaşılmış ve adım atmaları beklenmiştir. İlaveten Türkiye, bu ülkelerin NATO üyelerince yapılacak terörle uğraş operasyonlarına dayanak vermelerini istek etmektedir. Terör tüm üye ülkelere tehdit oluşturmaktadır ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerekmektedir. Gerekli adımları atmamaları hâlinde Türkiye bu bahisteki duruşunu değiştirmeyecektir.
‘GEREKSİZ MADDE’
İlaveten Türkiye, (İsveç’in ülkemize uyguladığı türden) her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri paydaşlık ruhuna karşıt olduğu görüşündedir. Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir husus eklemiştir.
Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine itirazı tıpkı vakitte şimdiye kadar terörün maksadı olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır. Terörün dini, milleti ve rengi yoktur. Maksadı sivil halka ziyan vermek olan her örgütün karşısında her üye ülkenin kararlı bir biçimde durması bu ittifakın en kıymetli misyonlarından biridir. Hiçbir ülkenin bu bahiste bir ayrıcalığı bulunmamaktadır.
Problemleri çözmek ve global barış ve istikrarı desteklemek kelam konusu olduğunda her vakit kısa yollar mevcut olmayabilir. Fakat atılabilecek yiğit ve yanlışsız adımlar sayesinde bu yollar elden geldiğince kısaltılabilir. İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik korkuları ve hassasiyetleri konusunda göstereceği hal Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyecektir.
İttifakın her genişleme sürecinde olumlu ve yapan bir noktada duran Türkiye’nin kesimi olduğu örgütle bağlarını sorgulamaya cüret edenlerin cehaleti ve hadsizliği bu duruşumuzu değiştirmeyecektir. Diplomasi ve diyaloğun her türlüsüne açık olan ülkemiz, bu gayretlerin aday ülkelerin ikna edilmesine odaklanmasını tavsiye etmektedir. Terörle gayret konusunda gönülsüz olan hiçbir ülkenin Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır. NATO üyelerinin terörle gayret konusunda ikili standart uygulaması hâlinde ittifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz.” (HABER MERKEZİ)
