ANKARA- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 17 Mayıs’taki kabine toplantısının akabinde iki küme halinde 5 bin ve 3 bin lira olmak üzere esnafa hibe dayanağı yapılacağını açıkladı. Erdoğan’ın açıkladığı takviye paketi Resmi Gazete’de yayımlanırken bakkal, market ve monopol bayii üzere işletmeler ise dayanak kapsamında yer almadı.
Hükümetin açıkladığı dayanak paketinde yer almamalarına reaksiyon gösteren Türkiye İnhisar Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş, “Hibe dayanağını bekliyorduk. Biz de bu ülkenin vatandaşıyız. En çok vergi veren işletmeleriz üstelik. Bu hibelerin ödemesi bizden toplanan yüksek vergiler sayesinde verilebiliyor” dedi.
Monopol bayilerinin 17 günlük ‘tam kapanma’ sürecinde satış yapamadığını ve mağdur olduklarını tabir eden CHP’li Ağbaba ise, “Tekel bayilerinin yanı sıra bar, meyhane üzere cümbüş kesiminde ve yeme içme kesiminde faaliyet gösteren kimi işletmeler de esnaftan sayılmıyor” açıklaması yaptı.
‘SATTIĞIMIZ ESERLERİN VERGİSİNİ HİBE OLARAK VERİYORLAR’
Pandemi devrinde uygulanan kısıtlamalar nedeniyle olağan periyotlardaki çalışma nizamını sağlayamadıklarını ve ekonomik kayıplarının çok arttığını belirten Türkiye Monopol Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş, “17 günlük kapanmanın yanı sıra bir yıldır hafta sonları da daima kapanıyor ve satış yapamıyoruz. Bizim iş saatlerimiz olağanda sabah altıdan gece on ikiye kadar sürerdi. Biz de planlamamızı ödemelerimizi buna nazaran yaptık. Bu kısıtlamaları niyet ayda 10 gün çalışıyoruz ve 20 günlük bir kaybımız var. Bu da birçok esnafı olumsuz etkiledi ve kepenk kapatmasına neden oldu. Bana binlerce bildiri geliyor. Herkes ne yapacağını bilemiyor ve battığını söylüyor” diye konuştu.
Türkiye İnhisar Bayileri Platformu Lideri Özgür Aybaş Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı hibe dayanağını beklediklerini, bunun yanı sıra vergi indirimi, SGK ödemelerinde muafiyet üzere diğer adımların da atılmasını talep eden Aybaş kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Hibe takviyesini bekliyorduk. Biz de bu ülkenin vatandaşıyız. En çok vergi veren işletmeleriz üstelik. Bu hibelerin ödemesi bizden toplanan yüksek vergiler sayesinde verilebiliyor. Hem bizleri kapattılar hem yasakladılar hem de bizim sattığımız eserlerin vergisini hibe olarak veriyorlar. Doğal tüm esnaf hibe alsın fakat en azından da bize de dayanak verilebilirdi. Biz binlerce esnafız. Birçok esnaf bu süreçte dükkanını kapattı. Bu insanlara bir nevi can suyu niteliğinde hibe takviyesi yapılabilir. “
‘BÜYÜK MAĞDURİYETİ İNHİSAR ESNAFI YAŞADI’
Hükümetin açıkladığı hibe programında ayrımcılık uygulandığını belirten CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba da mevzuya ait yazılı açıklama yaptı. Erdoğan’ın açıkladığı ödemeleri “sözde hibe desteği” olarak niteleyen Ağbaba şunları söz etti:
“Bu kelamda dayanağın yetersiz olması bir yana, bir de bu dayanaklardan hiçbir halde yararlanamayan esnaf kümelerinin olduğunu görüyoruz. Bunların başında 17 gün boyunca kapatılan ve hukuka alışılmamış bir biçimde genelgeyle satışı yasaklanan monopol bayilerinin olduğunu görüyoruz. Bu süreçte tahminen de en büyük mağduriyeti inhisar esnafı yaşadı. Halihazırda aylardır geliri yarı yarıya azalan, tehdit mektupları alan, saat kısıtlamasıyla satışları kıymetli ölçüde azalan monopol esnafına artık hibe takviyesinin verilmemesi açık ve net olarak ayrımcılıktır. 155 bin monopol esnafının aslında 100 bini aşkın bir kısmı ticaret odalarına kayıtlı. Hibe dayanaklarından yararlanması için bir düzenleme yapılması gerekiyor.”
‘AYRIM YAPILMAMALI’
Monopol esnafının çıkarının salgın periyodunda arı yarıya düştüğünü, arka arda orantısız cezalar uygulandığını ve 17 günlük ‘tam kapanma’ periyodunda iş yapamadıklarını belirten Ağbaba şunları belirtti:
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba “Tekel esnafı vergisini ödüyor, satışlarıyla devlete kıymetli bir kaynak sağlıyor. Bu esnaf kümesine 5 bin liralık ‘sözde desteğin’ bile verilmiyor oluşu, iktidarın taraflı ve adaletsiz davrandığını göstermektedir. İçişleri Bakanlığının ‘kademeli normalleşme’ genelgesinde de İnhisar esnafının yeniden hafta sonları satış yapamayacağını görüyoruz. 155 bin esnafı, ailesi ve çalışanlarıyla birlikte bu formda bir ayrımcılıkla yazgısına terk etmek açık haksızlıktır; esnaflarda devlete olan esasen sarsılmış inancı uygunca sarsmaktadır. Misal formda barların, birahanelerin, meyhanelerin, kısaca cümbüş kesimine yönelik esnaf kümelerinin bu halde ayrımcılığa maruz kalmasını gerçek bulmuyoruz. Bu durum kamuoyunun da reaksiyonuna neden oluyor. Emsal formda esnafa yönelik bugün yayınlanan hibe dayanağı kararında ‘tacir’ sözü geçiyor lakin belirsizlik devam ediyor. Esnaflar ortasında odalar üzerinden ayrım yapılmamalıdır. Salgında mağdur olan tüm esnaflara adil bir biçimde dayanak verilmelidir. Biz, CHP olarak, iktidardan hemen bu mevzuya açıklık getirmesini ve adaletli bir düzenlemenin yapılmasını bekliyoruz.”
MHP’Lİ YILMAZ: GÖNÜL KIRIKLIĞINA SEBEP OLACAK
İnhisar bayilere hibe dayanağı verilmesine yönelik bir açıklama da MHP Düzce Milletvekili Ümit Yılmaz yaptı. Meclis Genel Kurulu’nda konuşan Yılmaz, 1 milyon 200 bine yakın esnafa 3 ile 5 bin lira takviye verildiği için hükümete şükranlarını sunduklarını söyledi. Hibe takviyesi içerisinde inhisar bayilerin yer almadığının söylendiğini belirten Yılmaz, “Bu uygulama şayet sahiden böyleyse meskenlerine ekmek götürecek monopol esnafını güç durumda bırakacaktır; tam kapanmada olsun, kısmi kapanmada olsun kurallara tam manasıyla riayet eden inhisar esnafının ayrıyeten gönül kırıklığına da sebep olacaktır. Yok, uygulama şayet bu türlü değil ise bir an evvel kamuoyu bilgilendirilmeli ve bu yanlıştan dönülmelidir diyorum, hürmetler sunuyorum” tabirlerini kullandı.
