İnsanlığın en tehlikeli icadı: Tarih

Malum tarih asırlardır neredeyse yazı bulunduğundan beri erkeklerin the man without a heart izle elinde inhisarındaydı Bu minvalde erkekler tarihi mütemadiyen kendi istedikleri üzere yazdılar ilgi alanlarına giren sıkıntıları savaşları barışları mutabakatları göçleri tiranları imparatorları anlattılar Kamusal alanın öyküsüydü onların kaleme aldığı Toplumun bireyin the midnight club izle özel olanın öyküsü değildi lisanları ise uzak ve mesafeliydi Bayanların esamesi okunmadı bu kıssada okunduğunda da lanetlendiler kem sözlerle yad edildiler Bayanlar uzun vakit boyunca siyaset bilimci Fatmagül Berktay ın the midwich cuckoos izle deyişiyle kendilerine ilişkin bir tarih bir bellek yaratamadılar Onları özel alana mahpus eden kamusal alandan dışlayan geleneğin sonlarını en ufak bir ihlalinde kendilerini cezalandıran ideolojiler yüzünden eğitim hakkına o kılıçtan the offer izle keskin kaleme çok geç ulaştılar Gerçekten ferdi yahut kitlesel ne üzere çabalardan geçerlerse geçsinler kazanımlarını bir sonraki nesle ulaştıramadılar karanlık çağlarda var olmuşçasına unutuldular Evvel vakit içinde kalbur saman içinde the old man izle bayanlar dünya denen bir alemde var olmuşlar Penelope üzere harıl harıl çalışmışlar ne var ki gündüz dokuduklarını gece birileri söktüğü için bir sonraki nesillere bir şey bırakamamışlardı

FEMİNİZM İŞTE BU the peripheral izle TÜRLÜ DOĞDU

Ancak bir vakit geldi tarihin ibresi taraf değiştirmeye başladı Hayatın ve tarihin önlenemez akışına ne tarih ne de iktidarlar artık direnebiliyordu Birileri uyanışa geçmişti zira o politik ibreyi the recruit izle kendilerine yanlışsız çevirmeyi başarmıştı Kadınlar Dünyanın her tarafında ayaklanmışlar dünyanın kıssasında yer almak tarihte enikonu bir iz bırakmak için uğraş etmeye başlamışlardı Feminizm işte bu türlü doğdu tarihin ibresine dokunmaya çalışan o birinci kadın lar ın çabasıyla birlikte

Kadınlar uğraş etmeye bu türlü büyük bir şevkle başladılar Ne var ki vakitle fark ettiler ki çaba etmek âlâ güzeldi da her nesil kendi haklarıyla kıssasıyla gömülüveriyordu toprağa Kelamlı tarih yeniden bildiğini okuyor ağızdan ağıza geceden sabaha değişiyor değişik bir biçime bürünüyor bayanlar kendilerinden evvelki bayanların varlığından habersiz uğraşlarından azade gözlerini açıyorlardı ataerkil bir dünyaya

Evet Önce kelam vardı diyordu kutsal kitaplar Hatta talimli bir inançla bu savı savunuyor kelama methiyeler düzüyordu Lakin son analizde insanlık evvel kelamın var olduğunu dahi o kutsal kitaptan okuyor yalnızca yazılı metinler kelamı diyardan diyara beşerden beşere ulaştırabiliyordu Bizler de anlıyorduk ki evvel kelam vardı tahminen lakin sona kalan her daim yazıydı

Kadınlar yazmaya başladılar böylelikle gayretlerini hayatlarını tecrübelerini hislerini müşahedelerini anılarını yazmaya başladılar Erkekleri haneleri o güne dek tarih meleği nin görmediği o öteki dünyayı özel olanı içtenlikle anlatmaya başladılar Var olmak için kamusal alana çıkmak eşit yurttaş olmak için çektikleri zahmetleri de Diğer bir tarihin mümkün olduğunu gösterircesine Toplumun sahih tarihini ilan edercesine

Feminizm kadınlara ilişkin bir tarih yaratmakla kalmadı tıpkı vakitte insanlık tarihinin asırlardır ışık görmeyen izi sürülmemiş bir alanına dikkati çekmeyi başardı bir nevi madalyonun öteki yüzüne Burada bayanlar vardı ezilen diğer sınıflar beşerler vardı Feminizm hegemonik ideolojinin yoksa hegemonik erkeklik mi demeliyiz üzerinden geçtiği ne varsa ayağa kaldırmaya çalışırken feminist tarihçilik de işte bu insanları anlattı görünür kıldı Bizler erkeklerin kutsal saydığı bir tarih anlatısı dışında sahiden neler olduğunu işte bu tarihçilerden öğrendik Onların eforlarının ışık olduğu daha kaç tarihçiden keza

TÜRKİYE TARİHİ UZUN VAKİT GÖRMEDİ BU BAYANLARI

Nitekim çok uzaklara gitmeye ne hacet Bizim topraklarımızda da bayanlar uzun vakit bir bellek oluşturamadılar kendilerine Halbuki o bayanlar ki kendi derneklerini kurmuş gayret etmiş Osmanlı nın siyasetinde mesela Meşrutiyet in ilanında rol oynamışlardı Türkiye tarihi uzun vakit görmedi bu bayanları Fatma Aliye yi Emine Semiye yi Selma Rıza yı Ulviye Mevlan ı Nezihe Muhiddin i ve daha nicelerini 19 Yüzyıldan itibaren artık bayanların ayak sesleri dünyanın her yerinde yankılanırken bizim topraklarımızdaki bayanların tüm bunlara bigâne olduğu varsayıldı Elbette bayan hareketinin bizdeki tarihçesi birebir minvalde seyir almadı Batı dakiyle Ne de oradakine yakın bir süfrajet hareketi görüldü bizde Fakat tekrar de bayanlar bir şeylere itiraz etmeye haklarını talep etmeye daha adil eşit bir hayat arzulamaya başladılar Buna karşın ne kadar çalışsalar da daha uygun ve adil bir dünya için eli tutan bir avuç bayanın yazdıkları haricinde feminist bir arşiv bırakamadılar Cumhuriyet bayanlarına Güya devam eden bir gayret yokmuşçasına bir gecede Cumhuriyet tarafından altın tepsiyle sunulmuştu uygar haklar Resmi tarih bu sav ile yazıldı Cumhuriyetin kızları çaba eden öbür bayanları tanımadan salt kurucu babalarının kendilerine bahşettiği kadarıyla çıktılar yola Tam da yeni rejimin istediği üzere geçmişten muazzam bir kopuşla Köksüz belleksiz bir halde buluverdiler bu sefer evet daha insaflı daha adil ve seküler lakin buna rağmen ataerkil bir sistemin içinde Kim bilir tahminen de 1980li ve 90lı yıllarda cumhuriyetten evvelki bayan hareketini ve onların mirasını keşfeden bir dizi çalışma olmasaydı bugün hala Türkiye deki bayan hareketinin miladının 1980’ler olduğunu zannedecektik Kaldı ki 1980’lerdeki bizlerin ikinci dalga feminizm diye nitelendirdiği feminizmin bile öncesinde bir mayalanma devrinin var olduğunu artık Tezer Özlü Sevim Burak üzere müelliflerin yapıtlarını inceleyen edebiyat tenkitlerinden biliyoruz

Bilhassa son otuz yılda bayanların muazzam emekleri sayesinde bayan belleğinde kıymetli yollar kat edildi Ortaya çıkarılan evraklar açılan arşivler bilgiye dönüştürülen kayıtlar ışığında bir vakitler ne olduğuna artık enikonu vakıfız Hala gölgede kalmış bayanlar ve onların yapıtları olsa da bugün hatırı sayılır bir varlığa sahip bayan hareketi Üniversitelerde açılan bayan çalışmaları lisans ve yüksek lisans programları yazılan kitaplar yapılan araştırmalar kayıt altına alınan sempozyumlar bayan araştırma merkezlerinin faaliyetleri bu mirasa her geçen gün katkıda bulunuyor Üstelik Osmanlı dan Cumhuriyete uzanan dikenli yolda emeği geçen tüm bayanların öyküleriyle hatıratlarıyla bazen arşivleriyle muazzam bir bellek oluşturan geçtiğimiz günlerde otuz ikinci yıldönümünü kutlayan Bayan Yapıtları Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı da bu belleğin ve çabanın baki kalması için kıymetli bir kurum olmayı sürdürüyor Bayanlar insanlığın en tehlikeli icadı olan tarihi hegemonik erkekliğin avucuna tekrar kaptırmamak için ellerinden geleni yapıyorlar