Türkiye’de birinci korona virüsü olayının 11 Mart 2020 tarihinde tespit edilmesinden sonra İçişleri Bakanlığı ve Sıhhat Bakanlığı tarafından çeşitli önlemler getirilerek tedbirler alındı. Bu kıymetler kapsamında sokağa çıkma yasakları ve kısıtlamaları, kafe, restoran ve barların uzun müddet kapanmaları başta olmak üzere bir dizi sıkı önlem uygulandı. Bu önlemler kapsamında hala devam eden ve en çok reaksiyon çeken yasaklardan biri ise ‘müzik yasağı’ oldu.
MÜZİK YASAĞI ‘İHLALİ’ KAPATMA MÜNASEBETİ SAYILDI
Müzik yasağı 30 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanan 8556 sayılı genelge ile lokanta, restoran, dernek lokalleri ve çay bahçeleri üzere yerlere getirildi. Yasağın canlı müzik mi yoksa bilgisayarlarda açılan müziği mi kapsadığı başları karıştırırken birçok yere ceza kesildi. Onlarca yerin ise faaliyeti durduruldu.
Beyoğlu Belediyesi’ne bağlı zabıtalar 9 Ocak 2022 tarihinde gece saat 02.30 sıralarında Taksim’de yaptığı kontrolde, Dalmaz Kafe’de müzik çalındığı gerekçesiyle işletmeyle ilgili tutanak tuttu. Bunun üzerin Beyoğlu Kaymakamlığı, saat 00.00’dan sonra müzik çaldığı için Dalmaz Kafe’ye üç gün müddetli faaliyetten men cezası verdi. Karar, uygulanması için Beyoğlu Belediyesi zabıta takımları tarafından 23 Şubat 2022’de Dalmaz Kafe’ye bildiri edildi.
MAHKEME, ‘DUR’ DEDİ
Bunun üzerine Dalmaz Kafe sahibi İsa Kaya, avukatı Baran Kaya ile birlikte faaliyetinin men kararını karşı, yürütmenin ‘ivedilikle’ durdurulması için İstanbul Nöbetçi Yönetim Mahkemesi’ne başvurdu. Kararını 25 Şubat 2022 tarihinde açıklayan İstanbul 13’üncü Yönetim Mahkemesi, yürütmenin durdurulmasına karar verdi.
Ancak Beyoğlu Belediyesi, mahkemeye sunduğu dilekçesinde, işletmenin İçişleri Bakanlığı’nın 30 Temmuz 2020 tarihli 12682 sayılı Genelgesinin 12’inci Hususuna, 1593 Sayılı Hıfzıssıhha Kanunun 282’inci Unsurundaki düzenlemeye ve Sıhhat Bakanlığı’nın Salgın İdaresi Çalışma Rehberi’ne muhalefet ettiğini belirterek karara itiraz etti. İtirazı kıymetlendiren İstanbul 13’üncü Yönetim Mahkemesi, 7 Temmuz’da belediyeyi bu defa haklı bulup, verdiği yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı.
KARARA TEKRAR İTİRAZ EDİLDİ
Bunun üzerine avukat Baran Kaya, istinaf yoluna giderek İstanbul 4’üncü Yönetim Mahkemesi’ne başvurdu. Lakin istinaf mahkemesi de Beyoğlu Belediyesi’ni haklı buldu ve Dalmaz Kafe’nin perşembe, cuma ve cumartesi günleri boyunca faaliyetten men cezasını onadı. Böylelikle kafe, 10, 11 ve 12 Ağustos 2022 tarihlerinde kapandı. Kaya, mahkemenin bu kararına itiraz ederek evrak bir üst mahkemeye taşıdı.
MAHKEME, SALGIN REHBERİNİ ‘HUKUKİ’ SAYDI: FECAAT BİR DURUM
Kararı pahalandıran avukat Baran Kaya, mahkemenin Sıhhat Bakanlığı’nın Covid-19 periyodunda uygulanan Salgın İdare Rehberi’ni türel bir metin saymasıyla ilgili “fecaat bir karar” dedi.
Mahkemenin rehberi türel bir metin olarak kabul etmesini kendilerinin de sonradan fark ettiğini belirten Kaya, “İçişleri Bakanlığı Genelgesi ve Hıfzıssıhha kuralları gerekçesiyle uygulanıyor. Ancak hem ceza ihbar tutanaklarında hem de mahkemenin münasebetlerinde biz öteki bir şeyin farkına vardık. Şimdi tartışılmadı. Hukuksal açıdan çok önemli bir problem var. Belediyeler, bu kapatma, faaliyeti durdurma, men cezalarını uygularken münasebet olarak Sıhhat Bakanlığı’nın Covid-19 periyodunda uygulanan çalışma rehberine dayanıyor. O çalışma rehberine de yaklaşık bir yıldır ulaşılamıyor. Sıhhat Bakanlığı sitesine girdiğinizde, ‘Güncellenmektedir’ ikazıyla karşılaşıyorsunuz ve okuyamıyorsunuz. Bu türlü hayali bir çalışma rehberini hukuksal münasebet sayarak müzik yasağını uyguluyorlar. Bu hukuken fecaat. Bu türlü bir norm yok. Bizim yönetimler bir atak yaparken bir mevzuata dayanarak yapar. Burada faaliyetten men cezası uygulayacaksa bunu da bir türel desteğe dayanarak yapmalı. Ancak çalışma rehberi diye bir norm yok. Bu türlü bir tüzel münasebet olamaz. Bu bir broşür. Hukuken bedelsiz bir metin” sözlerini kullandı.
‘ÇOK TEHLİKELİ’
Mahkeme kararını ‘tehlikeli’ bulan Kaya, “Burada feci olan durum, hukuken hiçbir pahası olmayan metinlerin bir tüzel münasebet haline gelmesi. Bu çok tehlikeli bir şey. Bir yere koyabileceğim bir metin değil. Şayet bir düzenleme olarak görülüyorsa, benim buna karşı iptal davası açmam lazım. Yani çalışma metni için iptal davası açmamız gerekiyor. Bu da bir saçmalık. Biz artık temel hakkındaki kararı bekleyeceğiz. Ancak büyük ihtimalle mahkeme, çalışma rehberini münasebet göstererek kapamayı hukuka uygun bulacak. Şu anda İstanbul’daki mahkemelerin Sıhhat Bakanlığı’nın çalışma rehberini bir hukuksal norm olarak kabul etmesi üzere bir saçmalık var. Ben bunu manalandırmakta zahmet çekiyorum. Politik yansımalar olduğu için mahkemelerin bu halde karar verdiğini düşünüyoruz. Bundan sonra kanunların, yönetmenliklerin yanına bir de bir bakanın kelamlarını de ekleyin. Ya da meskende hazırladığı bir broşürü kanun üzere düşünün. Ne idüğü bilinmeyen metinlerle idari yaptırımlar uygulanabilecek. Şu anda Türkiye’de müzik yasağının kendisi Sıhhat Bakanlığı’nın bir tane rehberine dayanıyor. Şu an hem yönetimlerin hem de mahkemenin bize söylediği şey bu” dedi.
‘BİZE MÜŞTERİ ÜZERE BAKILIYOR’
Dalmaz Kafe’nin sahibi İsa Kaya, Beyoğlu’na ‘müşterilerden oluşan bir bölge’ olarak bakıldığını söyledi. Kaya, “Zaten cümbüş vergisi diye bir vergi önümüze konuldu. Çok evvelce cümbüş vergisi yıllıktı. Fakat 2000’den sonra bu aylığa dönüştü. Şu anda her ay 700-800 lira veriliyor. Bir aktiflik düzenlemek isterseniz bunun ödemesini yapıyorsunuz. Etraf, paklık, işgaliye vergisini veriyoruz. Müzik ruhsatı diye bir ruhsat çıktı. Esasen cümbüş ruhsatı alıyorsun içinde müzik de var. Lakin ayrıyeten müzik ruhsatı alıyorsun. Alkol ruhsatı, iş yeri açma ruhsatı alıyorsun. Bu da 10 ile 15 bin lira ortasında değişen bir sayı. Tüm bunlar esasen esnafın karını düşüren bir durum. Covid ile bir arada kiralar yükseldi. Uzun bir müddet kapalı kaldık. Elektrik kira kadar geliyor. Evvelce devletteyken elektrik geciktiği vakit ceza yoktu ancak artık geciktiği vakit yüzde 40 kaçak kullanma cezası ödeniyor. Tüm bunlarla birlikte müzik yasağına muhalefet üzere birçok ceza türedi” diye konuştu.
‘KİMİ ARKADAŞLAR ON GÜN KAPATTI’
İşletmesine verilen cezayı cümbüş hayatına müdahale olarak pahalandıran yer sahibi Kaya, “Şimdi ben 3 gün kapalıyım. En ağır olduğum saatler ve günlerde. Gidip görüşmek istiyorsun. Diyorsun ki, “Bu cezayı kabul ediyoruz. Gerçek yahut yanlış. En azından bunu tekrar parayı dönüştürün.’ Zira dolaplar zerzevat dolu. Besin var. Bunlar bozulacak. Kesimin çalışanları günlük yevmiye alıyor. Onların o parayı alma bahtı yok. Biri öğrenci. Haftanın 4 günü çalışıyor. İki dakika evvel buradaydı. Okul harçlığı lazım. Tüm bu ayrıntılar düşünülmüyor. Umurlarında değil. Direk ekonomik ceza mantığıyla, işinizi bırakın gidin mantığıyla bakıyorlar. Büyük mağduriyetler yaşıyoruz. Bu birinci kapamamız lakin kimi arkadaşlar on gün kapattı. Müzik ihlali, çevreyi rahatsız etme olarak anlaşılıyor. Şayet ben komşumu ve etrafımı müziğin desibeliyle rahatsız edersem, bu cezaya katılırım. Bu bir kirliliktir. Cezayı hak eder. Lakin kıssa bu değil. Biz esasen pub’ız. Bizde müzik ön planda değil. Bizde hizmet ön planda. Beşerler sohbet ettiği için onlar birbirini duyacak biçimde müzik çalınır. Tutanak tutulduğu vakit, tutanağı tutan bireyle birbirimizi duyuyorduk. Buradaki insanların sohbetlerine eşlik ediyoruz. Kimseyi rahatsız etmedik. Yalnızca canlı müzik olarak anlaşılıyor. Hayır müziğin her türlüsü yasak” sözlerini kullandı.
