ANKARA – Yetersiz tedbirler nedeniyle Türkiye’de günlük korona hadise sayıları artık 50 binlere ulaşırken, ağır bakımda tedavi gören hasta sayısı da süratle yükseliyor. Sıhhat Bakanlığı’nın korona virüsü tablosuna nazaran ağır bakım servisleri yüzde 66,5 doluluk oranına ulaşmış durumda. Uzmanlar ise salgınla çabanın ehemmiyetine işaret ederek, sıhhat sisteminin artan olay sayıları karşısında yetersiz kalabileceği ikazında bulunuyor.
‘YOĞUN BAKIMDA HER 5 YATAKTAN 3-4’Ü KORONAYA AYRILIYOR’
Türk Ağır Bakım Derneği (TYBD) Lideri Prof. Dr. İsmail Cinel, önümüzdeki 10 günün ağır bakım kapasiteleri açısından belirleyici olacağına vurgu yaparak, Türkiye genelinde ağır bakım gereksiniminin çok süratli bir halde arttığını söyledi.
Prof. Dr. İsmail Cinel: Bilhassa İstanbul, Samsun, Yalova çok önemli doluluk oranları içeriyor. Yaş ortalamamız 77-78’den 57-58’lere indi. Daha genç beşerler hasta oluyor ve daha ağır halde ağır bakıma düşüyorlar. Cinel, ana merkezdeki ağır bakım doluluk oranlarının yüzde 85-90’ları gördüğünü söz ederek, “Özellikle İstanbul, Samsun, Yalova çok önemli doluluk oranları içeriyor. Bunları göz önünde bulundurmak gerekiyor. Son 6 haftadır ağır bakımlarda hasta sayısı her geçen gün artıyor. Bizim Covid-19 olmayan hastalarımızın da ağır bakım muhtaçlığı var. Evvelce elimizde beş ağır bakım varsa bunların bir adedini Covid-19’lu hastalara ayırırken, artık beş üniteden üçünü, dördünü Covid-19’a ayırıyoruz. Bilhassa İstanbul’da hastaneler, aralıksız bir biçimde servislerini Covid-19 servislerine çeviriyorlar. Yeni ağır bakım servisleri açıyoruz” bilgisini verdi.
‘ÖLÜM ORANLARI AĞIR BAKIMLAR DOLDUKÇA ARTIYOR’
Hadise sayının bu süratle artması durumunda ağır bakımlarda yer bulmanın imkânsız hale geleceği ikazında bulunan Cinel, ‘ölüm oranları ağır bakımlar doldukça artıyor’ vurgusu yaparak müşahedelerini şöyle paylaştı:
“Mutant virüslerin varlığıyla virüs çok süratli yayılıyor. Aşılama 65 yaş ve üzeri şahıslarla başladığı için ağır bakımdaki yaş ortalaması da düştü. Yaş ortalamamız 77-78’den 57-58’lere indi. Daha genç beşerler hasta oluyor ve daha ağır halde ağır bakıma düşüyorlar. Ağır bakıma aldığımız hastaların akciğerleri daha fazla tahrip olmuş. Biz hastaları ağır bakıma organ disfonksiyonuyla alıyoruz ve bununla uğraş etmek hiç kolay değil. Şu anda Covid-19’un attığı yumruk sonucunda harap olmuş organlar ve bağışıklık sistemi nedeniyle Covid-19 sonucu gelişen enfeksiyonlarla yüz yüzeyiz. Onlar da septik şok ile daha çok ölümcül oluyorlar. ‘Kontrollü normalleşme’ ismi altında yaşadığımız şu süreçte denetimsiz hareketlerimizi önümüzdeki 10 gün asla yapmayalım. Kalabalıktan uzak duralım. Sıhhat sistemimizin bu artış trendini karşılaması çok sıkıntı.”
FİLYASYON DURMA NOKTASINDA: TEMASLI TAKİBİ YAPILMIYOR
Ankara Tabip Odası Lideri Ali Karakoç’a nazaran ağır bakımlardaki doluluk oranı yüzde 80’in üzerinde. Hadise sayılarının artığı evvelki dalgalanmalara nazaran ağır bakımda yatan hasta yaş ortalamasının düştüğünü belirten Karakoç, artık hastaların daha kısa müddette ağır bakım gereksinimi duyduğunu söyledi.
Gelinen noktada filyasyon hizmetinin durma noktasına geldiğine dikkat çekerek, “Temaslı takibi yapılmıyor” diyen Karakoç şöyle devam etti:
“Temaslı hastalar şayet sıhhat çalışanıysa ‘siz aşılısınız, gidin çalışın’ diyorlar. Biz aşılı olsak bile enfekte olduğumuz takdirde bulaş kaynağı oluruz. Hasebiyle temaslıların kesinlikle karantinaya alınması gerekiyor. Çalışma alanlarında da temaslı taraması neredeyse yapılmıyor. Üstelik polikliniklere Covid-19 kuşkusuyla başvuran hastaların yüzde 80’i çalışma alanlarından gelirken. Filyasyonda çalışan sıhhat çalışanlarından, yataklı tedavi kurumlarından aldığımız bilgilere nazaran Sıhhat Bakanlığı, çabayı bırakmış. Salgın ikinci ve üçüncü basamak sıhhat hizmetlerinde karşılanıyor. Artık sürü bağışıklığına ön mü açmaya başladılar diye düşünmeye başladık.”
ALİ KARAKOÇ: SALGIN İDARESİ BÜSBÜTÜN BIRAKILMIŞ
Ankara Tabip Odası Lideri Karakoç, Sıhhat Bakanlığı’nın bütün sorumluluğu bireyin üzerine, yükü de sıhhat işçilerine yüklediğine dikkat çekerek, şu noktalara dikkat çekti:
“Salgın idaresi büsbütün bırakılmış, süreç toplum üzerinden yürütülüyor. Öte yandan Bakanlık, son periyotta artan hadiselerin mesken içi bulaş olduğunu söylüyor. Mesken içi bulaşın kaynağı akraba ziyaretleri ya da konuklar değildir; mesken içi bulaşın temel kaynağı çalışmak zorunda olan bölümdür. Enfeksiyonu dışardan alıp konuta getiriyorlar. Bu yüzden bu alandaki çalışanlara yönelik vardiya mühletleri kısaltılmalı, çalışma saatleri düzenlenmeli, toplu taşıma sayısı artırılmalı, toplumsal ve ekonomik hak kayıplarına neden olunmamalı. Şayet önlenebilir vefatları durdurmak için harekete geçilmiyorsa bunun ismi toplumsal cinayettir: Sorumluluğu da Sıhhat Bakanlığı ve iktidarın üzerindedir. Salgın, birinci basamak sıhhat hizmetlerinde karşılanmalı.”
‘SÜREÇ TAM KAPANMA DEĞİL, EPİDEMİYOLOJİK ÇERÇEVEDE YÖNETİLMELİ’
Covid-19 salgınının ‘tam kapanma’ halinde değil de epidemiyolojik çerçevede yönetilmesinin aciliyetine vurgu yapan Karakoç, “Ankara Tabip Odası olarak, sorumluluğu bireye yükleyen sistemde ‘tam kapanma’ fikrine karşıyız. 28 günlük tam kapanma kısa müddetliğine bizi rahatlatsa da bu salgın idaresi sürdüğü surece olumlu sonuç elde edemeyiz. Tam kapanmaya yönelik farklı ülkelerde yapılan bilimsel çalışmalar gösteriyor ki toplumun ayrıcalıklı kısmı olan varlıklılar bu salgından daha az etkilenmiş, fakirler ise salgının tüm yükünü çekmişler. Hasebiyle alışveriş merkezleri başta olmak üzere insanların kitlesel olarak bir ortaya geldikleri yerler acil olarak kapatılmalı. Burada öncelik küçük esnaf değil (kafeler, restoranlar) büyük kompleksler olmalı” davetinde bulundu.
