1982 doğumlu Fransız müellif ve radyo imalcisi Maylis Besserie nin kaleme aldığı ‘Üçüncü Bahar’ ünlü Ataşehir Escort muharrir Samuel Beckett in hayatını dahası son günlerini yarı gerçek yarı kurmaca bir yerde birleştirerek karşımıza çıkıyor Everest Yayınları etiketiyle Hikmet Kazel in çevirisiyle geçtiğimiz günlerde raflardaki yerini alan romanın Kadıköy Escort 11 Mayıs 2020 de Goncourt Birinci Roman Mükafatı aldığını da söylemek gerek
‘Üçüncü Bahar’a ve Beckett in son günlerine geçmeden ünlü müellifin hayatına kabaca bakmakta yarar var
13 Nisan 1906 Bostancı Escort da Dublin de doğan Beckett orta halli bir aileye mensuptu Babası inşaatlarda keşif uzmanı olarak çalışırken annesi dindar bir hemşireydi Yaklaşık beş yaşında anaokuluyla başlayan eğitim macerası uzun yıllar boyunca Anadolu Yakası Escort devam ederken onu bu sıkıcı döngüden çıkaran en büyük şeylerin başında kriket geliyordu Solak bir vurucu olan Beckett sıhhatsiz ve cılız biri olmasına karşın kestirimleri boşa çıkaran bir performansa sahipti
Fransızca İngilizce ve İtalyanca eğitimi aldı mezuniyetinden sonra öğretmenlik yapmaya başladı Daima yazıp okuyup kendi yolunu aradığı sıralarda ondaki asıl kırılmayı yaratan şey sanıyorum James Joyce oldu Joyce la tanıştıktan sonra onunla daima fikir alışverişi yaptılar ve Beckett başta Finnegans Wake olmak üzere pek çok mevzuda Joyce a yardımcı oldu
II Dünya Savaşı sırasında Fransa da bulunan Beckett kuryelik silah saklama üzere şeylerle direnişe takviye olup Nazilere karşı uğraş etti Hatta bu uğraşının sonunda Fransız Hükümeti tarafından madalyayla ödüllendirildi
Beckett pek çok alandan eser üretmiş olsa da onu popülerleştirecek ve Nobel Ödülü ne yanlışsız götürecek şey ünlü oyunu ‘Godot yu Beklerken’ oldu 1949 da yazılan ve 50 lerin ortalarından itibaren Fransa da giderek popülerleşen Godot Beckett tarafından İngilizce’ye çevrildikten sonra Amerika da da çokça sahne buldu ve düzgün tenkitlerle karşılandı
1969 da Nobel Edebiyat Ödülü ne layık görülen Beckett mükafatı almayı reddetti ve bu reddiye tabiri caizse ona daha büyük bir popülerlik sağladı Tıpkı yazdığı karakterler üzere uyumsuz bir yapıdaydı ve alışılmışın dışında kararlarla dikkatleri üzerine çekiyordu
Eşi Suzanne ın 17 Temmuz 1989 daki vefatının akabinde Parkinson hastalığına yakalanan Beckett bir bakımevimde tedavi görmeye başladı ‘Üçüncü Bahar’ işte bu bakımevinde geçen günleri anlatmaktadır
Üçüncü Bahar Maylis Besserie Tercüman Hikmet Kazel 164 syf Everest Yayınları 2021
BECKETT İ BEKLERKEN
“Kuşkusuz Samuel Beckett yaşadı Kuşkusuz son günlerini yarım yüzyıl boyunca sürgünde olduğu Paris te bulunan Üçüncü Bahar ismindeki bir huzurevinde geçirdi Fakat bu kitap bir roman Çalışmamı biyografik bir dizgiye dayanarak yapmadım Hedefim gerçek ve kurgusal kıssalara dayanarak Beckett i yapıtlarındaki karakterlerden esinlenerek kendi sonuyla yüzleşen bir karakter haline getirmekti ”
Kitabın sonunda bu açıklamayı yapan Besserie ‘Üçüncü Bahar ı Suzanne ın vefatından çabucak sonra 25 Temmuz 1989 da açıyor Eşinin vefatının akabinde derin bir yas içinde olan Beckett bir yandan hastalığıyla bir yandan da yalnızlığıyla başa çıkmaya çalışıyor
Parkinson hastası olduğu için en temel günlük hareketleri yapmakta ve muhtaçlıkları karşılamakta zorlanıyor Yemek yerken de yazarken de Aslında hastalık günlerinde yazabildiği pek söylenemez Bunu orta ara dillendirip kendisinden şikayet ediyor ve odasından mümkün mertebe çıkmıyor
Daima hekim denetiminde olmasının yanında her gün yapması gereken aşikâr idmanlar var Bilhassa bacakları çok güçsüz düştüğünden muhakkak saatlerde yürüyüş yapması bu bahiste kendini biraz zorlaması gerekiyor Böylelikle ruhen çektiği acılara bir de fizikî acılar ekleniyor Kitaplarında ve oyunlarında çokça işlediği üzere dünyanın acı verici ızdırap dolu bir yer olduğunu bir kere daha deneyimliyor yani
NOSTALJİK BİR SEYAHAT
“Düşenlerdeniz diye düşünüyorum Tepetaklak olanlardan Mobilyaların altında yuvarlananlardan dorukların kenarlarından kayanlardan Düşüşü seviyorum düşüyorum ve tekrar düşüyorum Daima diriliyorum Kendimi yere seriyor ve yine başlıyorum Sağ salim çıktığım binlerce son O denli ya da bu türlü ölmeyi beceremiyorum ”
‘Üçüncü Bahar’ birinci ikinci ve üçüncü bahar isimli üç kısımdan oluşuyor Her kısımda yavaş yavaş sona yaklaşan bir muharririn derin buhranlarını ve bu buhranlara eşlik eden flashback leri görüyoruz Sona hakikat ilerlerken Beckett in yalnızca hastalıklı günlerini değil hayatındaki değerli anları da okuma fırsatı buluyoruz
Olağan romanın birinci tekilden yazıldığını da düşününce gerek içinde bulunduğu duruma gerekse de geçmişteki olaylara dair çeşitli yorumlarda bulunuyor Beckett Pek natürel bu kısımlarda en dikkat cazip yerleri de Joyce la tiyatroyla ve oyunların karakterlerin yaratımıyla alakalı kısımlar oluşturuyor
Öteki taraftan birinci tekil anlatıma eşlik eden alt başlık olarak da niteleyebileceğimiz orta kısımlar çıkıyor karşımıza Bu kısımlarda hastane raporları hemşirelerin müşahedeleri hasta takip formları üzere başlıklar var Her bir başlık benzeri bir lisanla son derece resmi ve duygusuzca kaleme alınmış Bu başlıkları okurken Beckett in adım adım berbatlaşmasını takip edebiliyoruz fakat tıpkı vakitte bir hayata iki farklı bakış da atmış oluyoruz Baktığımız şey tıpkı olsa da ona olan yaklaşımlar ortasındaki fark bu tezatlık romanın genel hissini ortaya çıkarmaya yetiyor tıpkı Beckett in yapıtları üzere
‘Üçüncü Bahar’ Beckett hayranları için kıymetli bir nostaljiye sebep olacaktır kuşkusuz Hem onun son günlerini kurmaca bir âlemden de olsa görebilmek hem de hayatının gizli kalmış yanlarına sokulabilmek için okurlara bir kapı aralıyor bu roman
